Tym razem pogoda też postanowiła pokazać nam, że sezon czas zamykać. Było mokro i zimno. Niemniej ponad 40 członków Agrykoli postanowiło ten moment świętować. JJ

„A w górach nie ma już nikogo

Niebo nas straszy niepogodą

Lato do ciepłych stron umyka

W skłębionych chmurach i strumykach” (*)

W trakcie ostatniego wyjazdu z grupą turystyczną klubu „Agrykola” w Gorce miałam okazję przekonać się, że słowa tej sympatycznej turystycznej piosenki niekoniecznie odpowiadają prawdzie. Albowiem w górach było bardzo wielu wędrujących jeszcze ludzi, pochmurne, nieustannie prawie płaczące deszczem niebo, nie budziło strachu i nas nie zniechęcało, a kończące się lato zostało zastąpione wybarwiającą się stopniowo jesienią, nieco melancholijną i nostalgiczną.

W miarę upływu dni drzewa zaczęły nabierać rumieńców jesieni, szczególnie cieszących w nieczęstych przebłyskach słońca.

Lasy nasycone wilgocią pachniały ściółką, mchem i grzybnią. Licznie napotykane na ścieżkach białe grzybki, wyglądające jak rozsypane śnieguliczki od razu zelektryzowały obecnych wśród nas grzybiarzy, którzy nadrabiali kilometry krążąc wokół pokonywanych tras. Wracali z pokaźnymi zbiorami dorodnych borowików, koźlarzy, podgrzybków i rydzów. Jedna z uczestniczek uszczupliła swe zbiory rydzów, które usmażone na masełku mile połechtały nasze podniebienia.

Wędrowaliśmy góra – dół nie zważając specjalnie na stromość stoków. Stanowiliśmy grupę doświadczonych, górskich łazików, którym niestraszne są górskie trudy, przeciwności i niespodzianki. Cieszyliśmy się: widokami górskich ścieżek, rozległych trawiastych polan, krajobrazów w prześwitach mgieł, mijanych kapliczek i szumem strumyków, i rzek. Wstępowaliśmy na wieże widokowe będące, jak kamienie milowe turystycznych szlaków, wyznaczające kolejne etapy pokonywanych tras. Z rzadka napotykaliśmy dogorywające szałasy, u boku których powstają nowe, będące przedłużeniem gatunku ewoluującego ku wygodniejszemu życiu.

Wieczorny widok z okna, choć cieszył oko swą urodą, nie zwiastował pogodnych dni i nie napawał nadmiernym optymizmem.

A jednak widok zamglonej drogi kojarzył się z tajemnicą, wzbudzał ciekawość co jest w głębi i za najbliższym zakrętem.

Gorce nie są wybitnym, rozległym łańcuchem górskim. Wydawałoby się, iż trudno będzie znaleźć w nich tyle tras, aby w ciekawy sposób zagospodarować tygodniowy pobyt. Sztuka ta udała się jednak znakomicie Andrzejowi.

Stacjonowaliśmy w Ochotnicy, jednej z najdłuższych wsi w Polsce, w połowie dystansu między Ochotnicą Górną i Dolną. Cała nasza dość liczna grupa znalazła schronienie w obszernym domu, w którym było wiele schodów i progów stanowiących niebezpieczeństwo.

Całe szczęście nie za skutkowało ono tak dramatycznie, jak mogłoby być, a pomocni gospodarze zadbali o nasze wygody, szczególnie zaś gospodynie – starsza i młodsza troszczyły się o nasze wyżywienie.

Okoliczne lasy stanową własność prywatną lokalnych mieszkańców, którzy prowadzą w nich gospodarkę leśną, wykorzystują wysoko położone łąki i polany pod pastwiska i pozyskiwanie siana. Działalność ta wymaga wykorzystywania pojazdów przemierzających drogi prowadzące na grzbiety i graniami. Są więc one często mocno rozjeżdżone, z koleinami. Przy niekorzystnej pogodzie bywają mocno zabłocone, zabałaganione porzuconymi gałęziami i drzewnymi odpadami. Czasami spotyka się rozwieszone na drzewach tablice informujące turystów, że mogą korzystać ze szlaków dzięki udostępnieniu terenów przez ich właścicieli.

Na najwyższą górę tego rejonu – Turbacz (1310 m n.p.m ) można wdrapać się wieloma drogami, z różnych stron świata. Nam przyszło dokonać tego w upiornie deszczowy dzień, który momentami zamienił szlak w rwące potoki, łąkowe ścieżki w podmokłe młaki, a drogi w trakty pokryte śliską, żółtą gliną. Część podejścia pokonaliśmy podjeżdżając wyciągiem krzesełkowym z Tobołowa.

Mimo, iż Gorce nie są wielkie, stanowią wyzwanie także dla lotników. Rozbił się w nich bowiem nie tylko Liberator w czasie II w. św., ale napotkaliśmy także szczątki całkiem współczesnej maszyny. Porywisty wiatr siekący deszczem nie pozbawił nas entuzjazmu, gdy stanęliśmy pod szczytowym, niezbyt urodziwym obeliskiem. Nie zwlekając zbiegliśmy do schroniska usytuowanego poniżej szczytu stanowiącego najwyraźniej swoistą mekkę górskich wędrowców. Trudno było wbić się w parujący potem i wilgocią tłum zalegający salę główną.

Masywem podobnie rozległym, jak Turbacz jest Lubań (1225 m n.p.m).

Widok zaśnieżonych Tatr, wyłaniających się jak miraż z nabrzmiałych szarością chmur i mistycznej kapliczki, z której światek spogląda w rozciągającą się przed nim przestrzeń może budzić inspirację do podjęcia dalekich, egzotycznych podróży lub wspomnienie tych już odbytych.

Andrzej zadbał także o to, aby nasze łaknienie gór uzupełnić o szczyptę atrakcji kulturalnych. W Rabce Zdroju zwiedziliśmy Muzeum Władysława Orkana – syna ziemi gorczańskiej, pisarza i poety okresu Młodej Polski. We wnętrzu zabytkowego, drewnianego,

zdesakralizowanego kościoła było zimno, jak w komorze do krioterapii, nie mniej młody przewodnik rozgrzał nas swoim humorem przekazując garść informacji na temat życia górali z tamtych czasów. Natomiast Muzeum Górali i Zbójników było zamknięte, tylko drewniany Janosik pozdrowił nas wymachując dziarsko ciupag Podróżując po okolicznych wsiach i miasteczkach w zalewie zunifikowanej, zmultiplikowanej współczesnej architektury domków, oko z przyjemnością wychwytywało każdą „inność” dawnych czasów, z tym większą przyjemnością, gdy jest ona odnowiona, zadbana i wyremontowana.  Stojące przed odrzwiami domostwa prymitywne narzędzia dają nadzieję, że będziemy mieli – my ludzie jeszcze co robić w dobie AI.

Koniec lata ostatecznie przypieczętował redyk owiec, tłuściutkich i bogatych w runo, wracających z hal do domów hodowców.

W drodze powrotnej do Warszawy odwiedziliśmy w Jędrzejowie Muzeum Zegarów im. Przypkowskich. Kolekcja zegarów słonecznych jest zadziwiająca i bogata w zaskakujące nierzadko eksponaty.

Swą relację zaczęłam od słów piosenki i tak też zakończę, trawestując nieco jej tekst:

„ Deszcz, jesienny deszcz

Smutne pieśni gra

Mokną na nim […] peleryny,

[…]

Niebo kryje mgła”

A jednak wracaliśmy zadowoleni, nieco zmęczeni, z nadzieją oczekując ponownego

spotkania gdzieś na górskim szlaku.

A zatem – Ahoj! Do zobaczenia!

(*) -Tekst pochodzi z https://www.tekstowo.pl/piosenka,turystyczna,a_w_gorach.html

(**) Źródło: Musixmatch

Autor: Janka Dąbrowska

10 rowerzystów Agrykoli pojechało pociągiem do Otwocka.  Z dworca pojechaliśmy rowerami do Pogorzeli mijając po drodze jeden z pięknych otwockich świdermajerów przy ul. Kościelnej. W Pogorzeli widzieliśmy pomnik ku czci partyzantów AK. Dalej pojechaliśmy tzw. Ceglanką – drogą utwardzoną w czasie wojny czerwoną cegłą wziętą ze zburzonych w kampanii wrześniowej warszawskich domów i z celestynowskiej cegielni. Dojechaliśmy do poniemieckich bunkrów w Dąbrowieckiej Górze a dalej do pałacu w Otwocku Wielkim wzniesionego pod koniec lat 80-tych XVII w. dla Marszałka Wielkiego Koronnego Franciszka Bielińskiego. W pałacu otwarte jest muzeum wypełniające wszystkie sale na parterze i na I piętrze. Muzeum prezentuje m.in. stare instrumenty a ciekawostką jest tzw. serynetka – prototyp katarynki służąca do przyuczania ptaków  do śpiewania melodii granej na tym instrumencie.  Dużą część kolekcji zajmują dary dla I. Paderewskiego.  Z Otwocka Wlk. pojechaliśmy do Karczewia zobaczyć zabytkowy parowozik dawnej ciuchci jeżdżącej na trasie: Warszawa-Karczew. Po drodze zatrzymaliśmy się przy kapliczce leśnych rowerzystów . (A.Lietz)

W przedostatni dzień lata grupa 7 rowerzystów Agrykoli  pojechała rowerami do pałacu w Jabłonnie wzniesionego w r. 1779 wg projektu architekta królewskiego Dominika Merliniego. Pałac wraz z budowlami towarzyszącymi jest otoczony zabytkowym parkiem. W parku poszliśmy obejrzeć niezwykłe drzewo – glediczię

trójcierniową z gałęzi której jak i z pnia wyrastają wielkie kolce. W uroczym parku był czas na chwile wspomnień. W parku widzieliśmy również olbrzymie powalone drzewo – prawdopodobnie to klon. Pogoda na wycieczce dopisała (A.L.)

Jechaliśmy z nutą niepewności ale i ciekawości – jak to
będzie wyglądało. Teren Mazur Garbatych na północnym skraju Polski w
większości nieznany okazał się niezmiernie piękny a swe ukształtowanie
dokładnie oddawało nieco dziwaczną nazwę. Tu jeszcze jesień nie dotarła,
wszędzie pełne soczystej zieleni, wzgórza i stada malowniczo pasących
się krów, koni i innej zwierzyny. Miejsce zamieszkania w agroturystyce w
Grabowie pięknie położone nad jeziorem, zaciszne aż zachęcało do
wypoczynku od miejskiego zgiełku. Tradycyjny drink powitalny, obiad a
wieczorem ognisko nad jeziorem, kiełbaski, śpiewy, naleweczki itp …
Rano ruszamy do Sokółek gdzie będziemy piec sękacza ale pierwsze wita
nas stadko gęsi, duże dorodne  z hałaśliwym gęganiem wspinają się na
małą górkę skąd donośnie informują o przybyciu intruzów. Gospodarze
witają nas kawą i ciastkami a w pawilonie pieczeniowym widzimy różne
dziwne a niezbędne urządzenia. Pokaz prowadzi małżeństwo – pani Aneta i
jej mąż sołtys Sokółek. Do wyrobu jednego sękacza używa się 40 jaj,
kilogram masła, kilo cukru i jeszcze trochę różnych dodatków. Wszystko
się ubija, kręci, miesza a później na specjalnym podgrzewanym urządzeniu
polewa  gęstą substancją a ona zastygając przybiera oryginalną postać z
rogami. Czas wyrobu około dwóch godzin. Ciekawe. Na koniec z radością
zjadamy upieczony przez nas jeszcze ciepły sękacz i zaopatrujemy się  w
gotowy już przygotowany dla nas wyrób. Jeszcze  u gościnnych gospodarzy
zjadamy obiad po czym jedziemy do Stańczyków obejrzeć ciekawostkę
architektoniczną – wybudowany w latach 1912 – 1926  w celach militarnych
most, przypominający rzymskie akwedukty z przebiegającą wówczas linią
kolejową, robi wrażenie wielkością i podziw dla architektów jak i
wykonawców. Stamtąd jeszcze do Gołdapi gdzie zwiedzamy piękny teren
uzdrowiska. Wracamy pełni wrażeń i chyba zmęczeni bo jakoś nie mamy
chęci na biesiadowanie. W niedzielę rano wyjazd do Puszczy Rominckiej na
grzyby, efekty niespecjalne ale spacer po lesie odżywczy. Z nostalgią
żegnamy ten piękny, zielony rejon i oczywiście w ulewnym deszczu wracamy
do rzeczywistości. Warto było zobaczyć i oryginalne dzieło wyrobu
sękacza i piękną, zieloną garbatą okolicę. (St. W)

)

Elbląg przywitał nas deszczem. Dojeżdżamy autokarem pod samą
keję portu Bryza. Nasze barki czyli małe stateczki już czekają w równym
rządku. Największy „Konsul” komandora rejsu Andrzeja mieści 8 osób, z
kolei najmniejszy „Va Bank” Jacka 6 osób i bliźniacze „Ryś” i Miś”
Piotrka i Staszka po 7 osób, razem 28 uczestników. Przyjęcie łodzi trwa
długo, sprawdzenie niemal 100 pozycji z listy, instruktaż,  to co
najmniej godzina na łódź. Po minach niektórych pań widać skrywane
przerażenie, raczej nie tego się spodziewały, zaś panowie trzymają się
dzielnie. Ponieważ robi się późno rezygnujemy z wypłynięcia i idziemy na
obiad do kultowego lokalu „Beczka”. Wieczorem ze względu na aurę każda załoga
biesiaduje we własnym gronie. Rankiem wypływamy do Malborka. aby zdążyć
na zwiedzanie zamku. Przepływamy przez ogromne wrota przeciwpowodziowe i
cumujemy przy kei ośrodka „U Flisaka”. Mało miejsca, niektóre załogi
cumują burta w burtę. Mimo, że prawie każdy był tu nie raz to dzięki
wspaniałej przewodniczce zobaczyliśmy i usłyszeliśmy wiele nieznanych
ciekawostek. Kolejny etap, płyniemy Nogatem do Białej Góry. Ogromna
zabytkowa śluza oddziela nas od Wisły. Ale musimy dokonać korekty w
planie. Ostrzeżeni nie wpływamy na Wisłę z powodu … braku wody. Za to
zwiedzamy zabytki wodnej, przedwojennej architektury. Planowanego
zwiedzenia Tczewa i jego ciekawego  Muzeum Wisły nie zobaczyliśmy,
szkoda. Wracamy Nogatem do Osłonki. Mały ale sympatyczny porcik i
świetna knajpka rybna. Rano ruszamy do Rybiny. Ale mimo, że keja długa
jest tu jakby mało przyjaźnie. Tankujemy paliwo i wracamy z powrotem do
Osłonki gdzie przy pięknym zachodzie słońca integrujemy się śpiewając
przy ognisku. Kolejny etap już prawie morski. Wchodzimy na Szkarpawę i
za chwilę na ogromny Zalew Wiślany. Od wschodu niezmierzona dal ale
Zalew robi nam miłą niespodziankę, stan wody 1B czyli prawie bez fal.
Cumujemy w Kątach Rybackich w  prawdziwym morskim porcie. Szybko
kłusujemy przez las nad morze aby choć trochę pobrodzić po morskiej
wodzie po czym meleksem jedziemy obejrzeć słynny Przekop. Robi wrażenie
rozmachem … ale jest przeraźliwie pusty. W nocy fale dają nam znać, że
to naprawdę morze ale rano znów niemal sztil. Wypływamy kierując się
świetnie oznakowanym farwaterem i znów Szkarpawą a później Kanałem
Jagiellońskim do Elbląga. Rzuca się w oczy, że szlaki wodne są mało
uczęszczane, podobnych łodzi niewiele za to ptactwa wodnego w bród.
Panowie już bardzo dobrze sobie radzą z prowadzeniem łodzi, panie
dzielnie pomagają w nawigacji i widać, że wszyscy są zadowoleni i chyba
jeszcze by popływali. Wieczorem zwiedzamy śródmieście Elbląga. Jesteśmy
zaskoczeni rozmachem i elegancją nowej zabudowy. Rano przekazujemy nasze
pływające wehikuły a Elbląg znów żegna nas deszczem. Rejs mimo trudności
technicznych był wspaniały, żadnych przygód ani wypadków. Poznaliśmy
ciekawy a mało znany region kraju, jego przyrodę, architekturę wodną i
ludzi Przymorza. Może jeszcze tam wrócimy? Andrzeju – dziękujemy !  (st w)

8 rowerzystów Agrykoli pojechało pociągiem do stacji Zabieżki. Stamtąd rowerami pojechaliśmy do uroczej wsi letniskowej Ponurzyca. Trafiliśmy tam na luksusowe miejsce na popas na terenie świetlicy sołeckiej a dawniej szkoły wzniesionej w czynie społecznym w 1931 r. Każdy wyjął i zjadł swoje mebelki zabierane na wycieczkę; czyli kanapki. W okolicach Ponurzycy jest wiele ślicznie umajonych leśnych kapliczek a wszystkie krzyże przydrożne są udekorowane. Cieszył oko regionalny styl wiat na przystankach PKS. Po drodze na Bagno Całowanie wstąpiliśmy w Podbieli do sklepu na deser do przełamywania; czyli na lody. Samo bagno to b. duży obszar z wieżą widokowa i dwiema drewnianymi ścieżkami dydaktycznymi. Nazwa wzięła się od pobliskiej wsi Całowanie będącej własnością rodziny Całowańskich. A legenda mówi że protoplaści rodu jak dostali wieś to całowali się pod dębem lub lipą. Wróciliśmy do stacji kolejowej Otwock. Pogoda dopisała.  (A.L.)